Samobój MasterCarda

Miałem przyjemność być w tym roku na dwóch festiwalach muzycznych: kilka tygodni temu w Gdyni a w miniony weekend – w Katowicach. W obu przypadkach teren imprez był strefą wolną od gotówki. We wszystkich punktach handlowo-usługowych oraz gastronomicznych można było płacić wyłącznie kartą lub specjalnymi kuponami, przypominającymi kartki na mięso z czasów PRL, które można było zakupić przed wejściem na teren festiwalu.

Wszystko byłoby w porządku gdyby nie fakt, że terminale obsługiwane przez firmę PEP akceptowały tylko karty MasterCarda. Spotkałem się z absurdalnymi wręcz sytuacjami, gdy odrzucane były płatności plastikami, wydanymi przez bank – sponsora jednego z wydarzeń, tylko dlatego, że na ich awersie znajdowało się logo Visy.

Gości pragnących zapłacić Visą witała taka informacja:

Rozumiem, że tego rodzaju działanie jest zgodne z prawem, bo akceptant ma prawo decydować, które karty przyjmuje. Rozumiem także konkurencję pomiędzy obiema organizacjami płatniczymi, które wszelkimi sposobami walczą o zagarnięcie jak największej części płatniczego tortu. Wydaje mi się jednak, że w tym wypadku ta walka poszła o drobinę za daleko, ze stratą zarówno dla Visy jak i MasterCarda oraz, co najważniejsze, wizerunku rynku, o którym mówi się, że jest najnowocześniejszy w Europie.

Jej skutkiem było to, że duża część festiwalowych gości po przykrych doświadczeniach z odmową płatności Visą, wcale nie kupowała kart prepaid MasterCarda, dystrybuowanych podczas festiwali, tylko wyciągała gotówkę z bankomatów i wymieniała ją na archaiczne kupony. W całym zamieszaniu nawet część osób posiadających plastiki z logo MasterCarda, będąc świadkiem odmowy płatności Visą, wymieniała gotówkę na kupony z obawy o to, że za piwo czy frytki nie będzie mogła zapłacić kartą.

Czy taki efekt chciał osiągnąć MasterCard? Raczej nie, zwłaszcza, że na dłuższą metę może to zadziałać zdecydowanie negatywnie na zwyczaje płatnicze użytkowników kart. Na marginesie warto wspomnieć, że Visa nie jest święta, bo w przeszłości także uciekała się do podobnych działań przy różnych imprezach, np. podczas Igrzysk Olimpijskich w Londynie w 2012 roku.

Przy okazji ostatnich wydarzeń w praktyce doświadczyłem, jaki skutek może przynieść rezygnacja z zasady honor all cards. Zgodnie z nią akceptant przyjmujący karty danej organizacji płatniczej, musi przyjmować je wszystkie, niezależnie czy to tania debetówka czy droższa kredytówka. Jeżeli ta zasada zostanie zniesiona, a europejscy urzędnicy chcą tego w imię uwolnienia rynku, zamieszanie zrobi się niemiłosierne a stracą na tym wszyscy.